Σε αυξημένη επαγρύπνηση βρίσκεται η Κύπρος, καθώς καταγράφεται κύμα αφίξεων Σύρων μεταναστών με πλωτά μέσα, με την κυβέρνηση να προχωρά σε επαναπροωθήσεις στη βάση νέας διμερούς συμφωνίας με τη Συρία. Όπως δήλωσε ο υφυπουργός Μετανάστευσης Νικόλας Ιωαννίδης, τις τελευταίες ημέρες δύο φουσκωτές βάρκες που μετέφεραν συνολικά 60 Σύρους αναχαιτίστηκαν και οδηγήθηκαν πίσω στη Συρία, με τη συνδρομή σκαφών του κυπριακού ναυτικού και της αστυνομίας.
Η νέα αυτή πρακτική σηματοδοτεί αλλαγή σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, όπου τα περισσότερα σκάφη έφευγαν από τον Λίβανο. Η Κύπρος διατηρεί ήδη συμφωνία επιστροφής μεταναστών με τη Βηρυτό, ωστόσο οι νέες μεταναστευτικές διαδρομές μέσω Συρίας και η αύξηση των περιστατικών φαίνεται πως ώθησαν τη Λευκωσία να συνάψει αντίστοιχη διευθέτηση και με τη Δαμασκό.
Σύμφωνα με τον Ιωαννίδη, διακινητές ανθρώπων έχουν στήσει παράνομες αλυσίδες συνεργασίας με τοπικούς εργοδότες στην Κύπρο, μεταφέροντας Σύρους για εργασία, παρά το γεγονός ότι ο νόμος απαγορεύει στους αιτούντες άσυλο να εργαστούν πριν περάσουν εννέα μήνες από την άφιξή τους. Ο υφυπουργός δήλωσε ξεκάθαρα πως «η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα ανεχθεί την κατάχρηση του συστήματος ασύλου από άτομα που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις και έρχονται αποκλειστικά για να εργαστούν».
Σε μια ακόμη σημαντική αλλαγή πολιτικής, η κυπριακή κυβέρνηση αποφάσισε να μην παρέχει πλέον αυτόματο άσυλο σε Σύρους μετανάστες, αλλά να εξετάζει κάθε αίτηση εξατομικευμένα, στη βάση του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου. Η απόφαση αυτή λήφθηκε έξι μήνες μετά την απομάκρυνση του Μπασάρ αλ-Άσαντ από την εξουσία και την ανάδειξη μεταβατικής κυβέρνησης στη Δαμασκό.
Από τις 19.000 εκκρεμείς αιτήσεις ασύλου στην Κύπρο, οι 13.000 προέρχονται από Σύρους. Από τη στιγμή της ανατροπής του Άσαντ, περίπου 2.300 Σύροι έχουν αποσύρει τις αιτήσεις τους, ενώ άλλοι 2.100 έχουν ήδη επιστρέψει στη χώρα τους.
Ωστόσο, η πολιτική αυτή προκαλεί διεθνείς αντιδράσεις. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και το Συμβούλιο της Ευρώπης έχουν καλέσει την Κύπρο να σταματήσει τις επαναπροωθήσεις μεταναστών από τη θάλασσα, επισημαίνοντας τις νομικές και ηθικές διαστάσεις. Η Λευκωσία από την πλευρά της αρνείται ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο.
Την ίδια στιγμή, τέσσερις άνθρωποι – ανάμεσά τους δύο μικρά παιδιά – έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να περάσουν από τη Λιβύη στην Ευρώπη. Η γερμανική φιλανθρωπική οργάνωση RESQSHIP εντόπισε 62 επιζώντες σε φουσκωτή βάρκα με χαλασμένο κινητήρα στα διεθνή ύδατα, εντός της περιοχής ευθύνης έρευνας και διάσωσης της Μάλτας, καταδεικνύοντας τις συνεχιζόμενες τραγωδίες στο μεταναστευτικό μέτωπο της Μεσογείου.
