Μια νέα οικονομική και πολιτική συμφωνία σηματοδοτεί τη σύσφιξη των σχέσεων ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Αίγυπτο. Κατά τη διάρκεια της πρώτης κοινής Συνόδου Κορυφής τους στις Βρυξέλλες, οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν δάνειο ύψους 5 δισεκατομμυρίων ευρώ, που εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής συνεργασίας.
Η συμφωνία αυτή δεν είναι μεμονωμένη αποτελεί συνέχεια του πακέτου των 7,4 δισ. ευρώ που είχε υπογραφεί την άνοιξη του 2024. Από τα νέα κεφάλαια, ένα μεγάλο μέρος προορίζεται για επενδύσεις και οικονομική στήριξη, ενώ 600 εκατομμύρια ευρώ θα κατευθυνθούν σε ειδικά προγράμματα, με 200 εκατ. ευρώ να προορίζονται για δράσεις ελέγχου της μετανάστευσης και της φύλαξης συνόρων.
Στο πολιτικό επίπεδο, το κοινό ανακοινωθέν επικεντρώνεται στον ρόλο της Αιγύπτου ως πυλώνα σταθερότητας στη Μέση Ανατολή. Οι ηγέτες των δύο πλευρών αναγνωρίζουν τη συμβολή του Καΐρου στις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες και στις προσπάθειες αποκλιμάκωσης συγκρούσεων, με ιδιαίτερη αναφορά στις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα και στη σύνοδο του Σαρμ ελ Σέιχ. Εκφράζουν, επίσης, στήριξη στο σχέδιο ειρήνευσης που παρουσίασε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, καλώντας όλα τα μέρη να συνεργαστούν για την εφαρμογή του.
Η δήλωση περιλαμβάνει και σαφές μήνυμα για την ασφάλεια στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς οι πρόσφατες εντάσεις στην περιοχή έχουν οδηγήσει σε αναστάτωση των θαλάσσιων οδών και μείωση των εσόδων της Αιγύπτου από τη Διώρυγα του Σουέζ. Η ΕΕ δεσμεύεται να στηρίξει τη σταθερότητα στην περιοχή, επισημαίνοντας τη σημασία των ναυτικών αποστολών Aspides και Atalanta για τη διατήρηση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας.
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στη μεταναστευτική συνεργασία. Η ΕΕ αναγνωρίζει τις μεγάλες πιέσεις που δέχεται η Αίγυπτος ως χώρα φιλοξενίας εκατομμυρίων προσφύγων και υπογραμμίζει την ανάγκη για ολοκληρωμένη διαχείριση της μετανάστευσης. Για την περίοδο 2024–2027, προβλέπεται χρηματοδότηση 200 εκατ. ευρώ σε προγράμματα κινητικότητας, νόμιμων διαδρομών και προστασίας των συνόρων.
Πέρα όμως από τα οικονομικά και επιχειρησιακά μέτρα, το μήνυμα είναι ευρύτερο: ΕΕ και Αίγυπτος δηλώνουν πως επιθυμούν να αντιμετωπίσουν τις βαθύτερες αιτίες της παράτυπης μετανάστευσης. Προωθούν κοινές δράσεις για την καταπολέμηση της διακίνησης ανθρώπων, τη βελτίωση των συνθηκών επιστροφής και επανένταξης μεταναστών και την ανταλλαγή πληροφοριών για την ενίσχυση της ασφάλειας στα σύνορα.
Στο πλαίσιο αυτό, οι δύο πλευρές υπογραμμίζουν ότι η συνεργασία τους δεν περιορίζεται στη μετανάστευση ή στην ασφάλεια. Μέσα από το νέο «Σύμφωνο για τη Μεσόγειο», στοχεύουν να ανοίξουν νέους δρόμους ανάπτυξης, να ενισχύσουν τις ευκαιρίες για τους νέους και τις γυναίκες, να στηρίξουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και να διαμορφώσουν ένα ανθεκτικότερο περιφερειακό περιβάλλον, βασισμένο στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και το κοινό συμφέρον.
