Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρότρυνε τη Βόρεια Μακεδονία να προχωρήσει άμεσα στην τροποποίηση του Συντάγματός της, ώστε να αναγνωριστεί επίσημα η βουλγαρική μειονότητα που ζει στη χώρα. Όπως υπογράμμισε, αυτή η αλλαγή αποτελεί το τελευταίο απαραίτητο βήμα πριν από την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε μήνυμά της στην πλατφόρμα X, μετά τη συνάντησή της στα Σκόπια με τον πρωθυπουργό Χρίστιαν Μίτσκοσκι, τόνισε ότι η Ε.Ε. στηρίζει πλήρως τη Βόρεια Μακεδονία, όμως η ευθύνη για την πρόοδο βρίσκεται πλέον στα χέρια της ίδιας της χώρας. «Η Ε.Ε. είναι έτοιμη, το επόμενο βήμα ανήκει σε εσάς», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Κατά τη συνάντηση, οι δύο πλευρές αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με την πορεία των μεταρρυθμίσεων, την ενεργειακή πολιτική, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τη συνολική ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Παρά ταύτα, η ενταξιακή διαδικασία εξακολουθεί να βρίσκεται σε αδιέξοδο, καθώς τα Σκόπια δεν έχουν εφαρμόσει τα συμφωνημένα μέτρα που απορρέουν από την ευρωπαϊκή πρόταση του 2022.
Η συγκεκριμένη πρόταση προέβλεπε την αναθεώρηση του Συντάγματος ώστε να ενταχθεί η βουλγαρική κοινότητα μεταξύ των αναγνωρισμένων εθνοτικών ομάδων. Αν και η προηγούμενη κυβέρνηση είχε αποδεχθεί αυτή την προϋπόθεση, δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, καθώς το δεξιό κόμμα VMRO-DPMNE –το οποίο σήμερα βρίσκεται στην εξουσία– είχε ταχθεί κάθετα αντίθετο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Βουλγαρία επιμένουν πως η συνταγματική αναθεώρηση αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για να ξεκινήσουν οι ενταξιακές συνομιλίες. Ο πρωθυπουργός Μίτσκοσκι, ωστόσο, έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν προτίθεται να ικανοποιήσει τις «βουλγαρικές απαιτήσεις», διαβεβαιώνοντας πως δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή στο ισχύον Σύνταγμα. Μετά το τέλος της συνάντησης, δεν έγιναν κοινές δηλώσεις προς τα μέσα ενημέρωσης.
Η τελευταία απογραφή του 2021 δείχνει ότι οι Βούλγαροι της Βόρειας Μακεδονίας αποτελούν μόλις το 0,2% του πληθυσμού, δηλαδή περίπου 3.500 άτομα, αριθμός που η Σόφια αμφισβητεί, υποστηρίζοντας πως ο πραγματικός είναι πολλαπλάσιος. Οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες έχουν επιδεινωθεί σημαντικά από τότε που το VMRO-DPMNE ανέλαβε την εξουσία, το καλοκαίρι του 2024, με τα παλιά ιστορικά ζητήματα να επανέρχονται στο προσκήνιο.
Η επίσκεψη της φον ντερ Λάιεν στα Σκόπια ήταν ο τελευταίος σταθμός μιας τριήμερης περιοδείας στα Δυτικά Βαλκάνια, η οποία περιέλαβε επισκέψεις στην Αλβανία, το Μαυροβούνιο, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Σερβία και το Κόσοβο. Στόχος της περιοδείας ήταν η ενίσχυση των δεσμών της περιοχής με την Ε.Ε. και η προώθηση του νέου επενδυτικού σχεδίου ύψους 6 δισ. ευρώ για την περίοδο 2024–2027, που αποσκοπεί στη σταδιακή ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην Ενιαία Αγορά.
