Καθώς ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Ιράν μετατρέπεται σε ολοκληρωτική σύγκρουση , υπάρχει ένα και μόνο στρατηγικό σημείο που δεσπόζει ως ο απόλυτος στόχος των ισραηλινών σχεδιασμών: το υπόγειο εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου Fordow. Είναι ο μοναδικός κρίκος του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν που –λόγω βάθους, θωράκισης και γεωγραφίας– δεν μπορεί να καταστραφεί με τα συμβατικά μέσα που διαθέτει το Ισραήλ. Και ακριβώς για αυτόν τον λόγο, η ύπαρξή του εμπεριέχει ένα ακραία επικίνδυνο σενάριο: να οδηγήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια άμεση στρατιωτική εμπλοκή, πυροδοτώντας μια ευρύτερη σύρραξη στη Μέση Ανατολή με ανυπολόγιστες συνέπειες.
Το απόρρητο υπόγειο προπύργιο του Ιράν
Η πυρηνική δομή Fordow βρίσκεται νότια της Τεχεράνης, σκαμμένη στα βουνά κοντά στην πόλη Qom – έναν από τους σημαντικότερους θρησκευτικούς τόπους του σιιτικού Ισλάμ. Η κατασκευή της ξεκίνησε στα κρυφά στις αρχές της δεκαετίας του 2000, σε μια πρώην στρατιωτική βάση των Φρουρών της Επανάστασης. Για χρόνια, η τοποθεσία ήταν άγνωστη στη διεθνή κοινότητα μέχρι το 2009, όταν οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες αποκάλυψαν την ύπαρξή της και το Ιράν αναγκάστηκε να την δηλώσει στον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας.
Η ίδια η υποδομή είναι σχεδιασμένη για αδιαπέραστη προστασία: σήραγγες βάθους έως 90 μέτρων, τοποθετημένες στον συμπαγή βράχο ενός βουνού, οδηγούν σε υπόγειες αίθουσες όπου έχουν εγκατασταθεί περίπου 3.000 φυγοκεντρητές. Αν και ο αριθμός τους είναι μικρός για πολιτική χρήση, θεωρείται επαρκής για τη σταδιακή παραγωγή ουρανίου υψηλού εμπλουτισμού, κατάλληλου για στρατιωτική εφαρμογή.
Η “καρδιά” του πυρηνικού προγράμματος – και η αχίλλειος πτέρνα του Ισραήλ
Σε αντίθεση με άλλες εγκαταστάσεις όπως το Νατάνζ, το Fordow είναι αδιαμφισβήτητα πιο προστατευμένο. Εκτός από το βάθος, το εργοστάσιο ενισχύεται με «έξυπνο σκυρόδεμα» ιρανικής κατασκευής, με αντοχή άνω των 30.000 psi – σχεδόν οκταπλάσια από το κοινό σκυρόδεμα. Το υλικό αυτό, σχεδιασμένο και για αντισεισμική προστασία, μπορεί να απορροφήσει τη δύναμη ακόμα και ισχυρών συμβατικών βομβών.
Εδώ ακριβώς αρχίζει το στρατηγικό αδιέξοδο του Ισραήλ: οι αεροπορικές του δυνατότητες, όσο εξελιγμένες και αν είναι, δεν επαρκούν για την καταστροφή του Fordow. Ο ισραηλινός στρατός δεν διαθέτει τη βόμβα Massive Ordnance Penetrator (MOP), που είναι το μόνο γνωστό όπλο ικανό να διαπεράσει τέτοιο βάθος οπλισμένου σκυροδέματος. Η MOP, βάρους 14 τόνων, μπορεί να μεταφερθεί μόνο από stealth βομβαρδιστικά B-2 Spirit – ένα μέσο που διαθέτουν αποκλειστικά οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Αν το Ισραήλ αποφασίσει ότι η καταστροφή του Fordow είναι απαραίτητη για να τερματιστεί το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, τότε δεν έχει άλλη επιλογή από το να ζητήσει (ή να προκαλέσει) αμερικανική εμπλοκή. Και αυτή η εμπλοκή ενδέχεται να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου σε μια ήδη εύθραυστη περιοχή.
Η επικίνδυνη εγγύτητα με το Κομ και η ατσάλινη φρούρηση.
Η γεωγραφική θέση του Fordow εντείνει τους δισταγμούς οποιασδήποτε στρατιωτικής δράσης. Βρίσκεται μόλις 20 χιλιόμετρα από το Κομ – την ιερή πόλη των σιιτών και έδρα των μεγαλύτερων θρησκευτικών σχολών του Ιράν. Η πόλη φιλοξενεί το ιερό της Φατιμά Μασουμέχ, αδελφής του 8ου ιμάμη, και αποτελεί πνευματικό κέντρο για σιίτες σε Ιράν, Ιράκ και Λίβανο. Οποιαδήποτε στρατιωτική επίθεση στην περιοχή που προκαλεί απώλειες αμάχων ή καταστροφή υποδομών θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζική κινητοποίηση σιιτικών πολιτοφυλακών και να μετατρέψει μια ισραηλινοϊρανική σύγκρουση σε γενικευμένο θρησκευτικό πόλεμο.
Πέρα όμως από την εγγύτητα στα ιερά θρησκευτικά μέρη των σιιτών, η δομή φορντό αποτελεί ένα ατσάλινο φρούριο με πολλαπλές γραμμές αμύνας , φυλάκια ,περίπολα ,μια υποστηρικτική μονάδα που λειτουργεί ως αμυντική βάση, ένα contropoint που δεν αφήνει κουνούπι να περάσει και τέλως συστοιχίες αεράμυνας , με την τελευταία να είναι τύπου S-300 και να τοποθετήθηκε πρίν μερικά χρόνια.
Ένα σημείο χωρίς επιστροφή;
Το Fordow δεν είναι απλώς ένα τεχνικό έργο μηχανικής – είναι μια στρατηγική παγίδα. Όσο παραμένει άθικτο, το Ισραήλ θα το θεωρεί απειλή για την επιβίωση του και θα λειτουργεί ως αφορμή πολέμου και άπαξ χτυπηθεί το Ιράν θα το θεωρήσει ως την απόλυτη κόκκινη γραμμή που θα το ωθήσει να κυρήξει τον πλήρη και άνευ ορίων πόλεμο κατά του Ισραήλ. Ενα σημείο που είναι το μοναδικό που μπορεί να ωθήσει τις εξελίξεις στο αδιανόητο στάδιο, του να εμπλακούν στρατιωτικά οι ΗΠΑ σε άμεση σύγκρουση με το Ιράν.
