Την 1η Δεκεμβρίου, ο Αντόνιο Κόστα, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, θα αναλάβει τα καθήκοντα του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σηματοδοτώντας μια νέα φάση για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η παράδοση της προεδρίας έγινε την Παρασκευή στις Βρυξέλλες από τον απερχόμενο πρόεδρο Σαρλ Μισέλ, σε μια τελετή που χαρακτηρίστηκε από μηνύματα ενότητας και συνεργασίας.
Στην ομιλία του, ο Κόστα τόνισε την ανάγκη για ενότητα και κοινή δράση στην Ευρώπη, αναφέροντας ότι μόνο μέσω συνεργασίας μπορούν να επιτευχθούν στόχοι όπως η ασφάλεια, η οικονομική ανάπτυξη και η κλιματική μετάβαση. Περιέγραψε την ποικιλομορφία των κρατών-μελών ως πηγή δύναμης, επισημαίνοντας ότι οι διαφορές δεν πρέπει να θεωρούνται πρόβλημα αλλά πλεονέκτημα. Ο Κόστα δεσμεύτηκε να λειτουργήσει ως γεφυροποιός ανάμεσα στις διαφορετικές απόψεις, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή συνοχή.
Η θητεία του Κόστα θα διαρκέσει δυόμισι χρόνια, με δυνατότητα παράτασης, ενώ η ανάληψη των καθηκόντων του συμπίπτει με την έναρξη της νέας ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Σε αντίθεση με την τεταμένη σχέση του προκατόχου του με τη φον ντερ Λάιεν, ο Κόστα δηλώνει αποφασισμένος να συνεργαστεί στενά μαζί της για την προώθηση των ευρωπαϊκών στόχων.
Ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Κόστα θα προεδρεύει στις συνόδους κορυφής της ΕΕ, εκπροσωπώντας και συντονίζοντας τις πολιτικές προτεραιότητες του μπλοκ. Αν και η θέση του δεν περιλαμβάνει εκτελεστικές εξουσίες, ο ίδιος αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες για την επίτευξη συμβιβασμών μεταξύ των ηγετών της ΕΕ.
Η ανάδειξη του Κόστα σε αυτήν τη θέση αποτελεί σημαντική επιτυχία για την ευρωπαϊκή σοσιαλιστική οικογένεια, η οποία βλέπει τον διορισμό του, καθώς και της Τερέσα Ριμπέρα ως αντιπροέδρου της Επιτροπής, ως ευκαιρία να διατηρήσει την επιρροή της σε μια Ευρώπη που στρέφεται προς πιο συντηρητικές πολιτικές.
Με τον νέο του ρόλο, ο Κόστα καλείται να αντιμετωπίσει προκλήσεις όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις, η ενεργειακή κρίση και η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενότητας σε μια περίοδο ανακατατάξεων. Ο Γιάννης Α. Εμμανουηλίδης, ειδικός σε ευρωπαϊκά θέματα, εκτιμά ότι ο Κόστα θα επιδιώξει ουσιαστικούς συμβιβασμούς, προσφέροντας μια νέα πνοή στις πολιτικές διεργασίες της ΕΕ.
